Wydawca treści
OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU
Według definicji jaką podaje ustawa o ochronie przyrody: „obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych”
Przez tereny administrowane przez Nadleśnictwo Konin przebiegają granice czterech obszarów chronionego krajobrazu:
- Powidzko-Bieniszewski OCHK,
- Goplańsko-Kujawski OCHK,
- Złotogórski OCHK,
- Pyzdrski OCHK.
Obszary te zostały ustanowione Uchwałą nr 53 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koninie z dnia 29 stycznia 1986 roku. W obszarach tych obowiązują ograniczenia zawarte w Rozporządzeniu nr 14 Wojewody Konińskiego z dnia 23 lipca 1998 roku (Dziennik Urzędowy Wojewody Konińskiego nr 28, poz. 144).
Powidzko-Bieniszewski Obszar Chronionego Krajobrazu
Obejmuje częściowo tereny leśnictwa Kazimierz, Skulsk i Bieniszew
Obszar o powierzchni 46 000 ha − obejmuje południowy fragment Pojezierza Gnieźnieńskiego połączony ciągiem wzgórz moreny czołowej z resztką dawnej Puszczy Bieniszewskiej. Obszar ten łączy się z doliną Warty ciągiem wzgórz moreny czołowej przez rejon Puszczy Bieniszewskiej i dolinę Meszny ze sztucznym zbiornikiem na północ od Słupcy. Puszcza Bieniszewska to resztki dużego kompleksu leśnego zachowanego do dziś w części rynny głogowsko-pątnowskiej. Wśród zalesionych pagórków kemowych licznie występują małe jeziora. Rynnę budują utwory piaszczysto-żwirowe, a w jej dnie występują torfy i osady pochodzenia limnicznego. Duża zmienność obszarów o różnym poziomie wód gruntowych decyduje o urozmaiconym krajobrazie puszczy i jej dużej atrakcyjności. Występuje tu znaczne zróżnicowanie siedliskowe. Na południowym wschodzie dominuje siedlisko grądu serii bogatej, na południowym i północnym zachodzie – boru mieszanego. W centralnej części – mozaika grądu ubogiego oraz łęgu jesionowo-olszowego i olsu, a na pagórkach (szczególnie na północ od
Jeziora Wściekłego) acidofilnej i świetlistej dąbrowy.
Obszar, jako całość jest najważniejszym ogniwem ekologicznym systemu ochrony ze względu na największą w skali byłego województwa konińskiego koncentrację walorów przyrodniczych, krajobrazowych i rekreacyjnych.
Tu znajduje się resztka dawnej Puszczy Bieniszewskiej z czteroma rezerwatami przyrody. Jest to najcenniejszy pod względem morfologicznym obszar na terenie byłego woj. konińskiego, mający rzeźbę młodoglacjalną, związaną ze zlodowaceniem bałtyckim. Wzgórza moreny czołowej ciągną się od Powidza do Konina osiągając wysokość do 125 m n.p.m., przy wysokościach względnych dochodzących do 20 m i spadkach terenu do 30°.
Goplańsko-Kujawski Obszar Chronionego Krajobrazu
Obejmuje częściowo tereny leśnictwa Skulsk, Belny, Grąblin, Lubstów, Licheń i TokaryObszar o powierzchni 66 000 ha leży w granicach Pojezierza Kujawskiego. Obejmuje tereny o różnej genezie. W jego granicach znajduje się strefa marginalna ostatniego glacjału, jak i fragmenty terenu objętego zlodowaceniem środkowopolskim. Zmianę charakteru rzeźby powstałej w tych dwu okresach najwyraźniej widać w okolicy Mąkolna. Obszary starszego zlodowacenia reprezentuje wyniesiony ostaniec kolski o łagodnych, długich stokach. Lądolód północnopolski oparł się na tym wzgórzu, „oblepiając je” od północy pagórkami akumulacji fluwioglacjalnej. Powstała bardzo urozmaicona rzeźba terenu o deniwelacjach ok. 50 m. Pagórki te otaczają wyraźną formę rynny Mąkolneńskiej z wieloma jeziorami. Pozostałe tereny z rzeźbą młodoglacjalną to rynny polodowcowe (ślesińska, licheńska, lubstowska) z jeziorami, falista morena denna z górnym odcinkiem Noteci, niewielkie płaty piasków sandrowych (okolice Brdowa i Piotrkowic) oraz skupienia form szczelinowych. Tereny te kontrastują z płaskim obniżeniem kramskim, wyrzeźbionym przez wody cofającego się lodowca północnopolskiego. Wśród rozległych łąk tkwią ostańce wysp wysoczyznowych o stromych zboczach, wyniesione o około 29 metrów. Ten rozległy obszar wysp o urozmaiconej rzeźbie terenu, z licznymi jeziorami, dolinami rzecznymi, obniżeniami, z niewielkimi lasami i zadrzewieniami oraz z niezbyt intensywnym rolnictwem jest bardzo zróżnicowany pod względem typów potencjalnej roślinności naturalnej. Dominuje tu siedlisko grądów serii ubogiej. Grądy żyzne są rzadsze. Na wyniesieniach w okolicy Kramska spotyka się siedlisko łęgu wiązowo-jesionowego, w dolinach rzek i rynnach jezior – łęgu jesionowo-olszowego i olsu, a na rozległych wzgórzach otaczających Jez. Mąkolno – świetliste dąbrowy. Obszar ten charakteryzuje się niską lesistością. Są to sośniny rosnące na żyznych siedliskach grądu, dąbrowy i łęgu jesionowo-olszowego. Koło Woli Podlężnej i Grąblina rosną dąbrowy (przemieszane z uprawami sosnowymi) na siedlisku grądu ubogiego, z grabem, jarzębiną i dębem w podroście oraz z licznymi bylinami w runie. Podobnie jest w kompleksach leśnych na północ od Lichenia Starego. Drzewostany liściaste należą do rzadkości. Na obszarze tym znajduje się rezerwat przyrody Kawęczyńskie Brzęki oraz jeden park krajobrazowy: Nadgoplański Park Tysiąclecia.
Złotogórski Obszar Chronionego Krajobrazu
Obejmuje częściowo tereny leśnictwa BrzeźnoPowierzchnia obszaru wynosi 31 000 ha i obejmuje on trzy skupienia pagórków o tej samej genezie i jednakowym charakterze rzeźby. Osiągają one jedne z najwyższych na terenie byłego woj.konińskiego wysokości bezwzględnych (Złota Góra – 191 m n.p.m.) i największe deniwelacje (około 100 m).
Fragmenty starych dębów okalające Złotą Górę objęte zostały ochroną rezerwatową. Złota Góra jest tradycyjnym punktem widokowym i celem niedzielnych wycieczek z pobliskiego Konina, jak i nieco bardziej odległego Turku. Są tu formy szczelinowe powstałe w czasie zlodowacenia środkowopolskiego. Zbudowane z łatwo przepuszczalnych osadów piaszczysto-żwirowych, co przy głęboko zalegającym zwierciadle wód gruntowych czyni je podatnymi na erozję. Dlatego też lasy, porastające te pagórki i zabezpieczające ich zbocza, mają charakter glebochronny. Występują one przede wszystkim na siedlisku dąbrowy świetlistej i grądu ubogiego, a w okolicach Złotej Góry – również na siedlisku boru mieszanego. Na południowych stokach Pagórków Złotogórskich można spotkać fragmenty starych dąbrów świetlistych z występującymi w runie: dzwonkiem brzoskwiniolistnym, goryszem sinym, miodunką wąskolistną, bodziszkiem czerwonym, a na suchszych miejscach – z goździkiem piaskowym. W starszych drzewostanach sosnowych często spotyka się dorodne, stare dęby. Na terenach położonych nieco niżej, sośnie towarzyszą podrosty dębu, jarzębiny, grabu i leszczyny, a w runie rosną rośliny lasów liściastych, m. in. narecznica samcza, kokoryczka wielokwiatowa, przytulina leśna, kuklik zwisły. Dużo jest też jagód, poziomek, jeżyn i malin. Najładniejsze lasy z odnawiającym się grądem znajdują się m. in. Koło Dąbrowic i Tarnowskiego Młyna. Przez środek omawianego obszaru przepływa rzeka Topiec, której liczne źródliska znajdują się w lesie koło wsi Ruda oraz na gruntach prywatnych we wsiach: Jabłonna, Przyborów, Wyszyna i Adamów. Są to typowe podstokowe źródła z wysiękami w gruncie żwirowym lub torfowo-żwirowym. Nisze źródliskowe są zwykle rozległe i osiągają głębokość do 4 m. Na uczęszczanej trasie znakowanych szlaków turystycznych, przecinających cały obszar na linii Konin – Turek, znajduje się projektowany rezerwat krajobrazowy Stare Miasto oraz kilka zabytków kultury materialnej. Do ciekawszych należą: ruiny zamku renesansowego w Wyszynie, trzy kościoły (w Starym Mieście, Żychlinie i Wyszynie) oraz cztery parki podworskie (w Brzeźnie, Żychlinie, Chylinie i Grzymiszewie). Na uwagę zasługuje również zespół pałacowo-ogrodowy, klasycystyczny zajazd i kościół z romańskim prezbiterium (XII w.) w Kościelcu oraz zabytkowe budownictwo chłopskie w Gąsiorowie, Białkowie Kościelnym, Ruszkowie i Dobrowie.
Pyzdrski Obszar Chronionego Krajobrazu
Obejmuje częściowo tereny leśnictwa Kowalewek
Obszar o powierzchni 30 000 ha, częściowo pokrywa się z terenem Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego. Obszar chroniony leży na Równinie Rychwalskiej, obejmuje także fragment doliny środkowej Warty. Pyzdrski OCHK charakteryzuje się bardzo urozmaiconym krajobrazem z mozaiką lasów, łąk, torfowisk i pól uprawnych. Zachodnia część Doliny Konińsko-Pyzdrskiej, składająca się z łąk i pastwisk, zadrzewień łęgowych oraz zarastających starorzeczy jest okresowo zalewana.
O wartości przyrodniczej tego obszaru w dużej mierze stanowią ptaki, szczególnie wodnobłotne. Miejsca lęgowe mają tu m.in. perkozek, bąk, gęgawa, cyranka, płaskonos, kropiatka, derkacz, kszyk, krwawodziób, rycyk i rybitwa czarna.