Asset Publisher Asset Publisher

Niesamowity świat owadów

Owady to najliczniejsza i najbardziej zróżnicowana grupa zwierząt.

Ich liczba, jeżeli chodzi o gatunki, jest oszałamiająca. Dwie trzecie wszystkich gatunków zwierząt to owady Sięga około miliona, co stanowi dwie trzecie wszystkich gatunków zwierząt, które zostały dotychczas opisane. Liczba ta wciąż rośnie, ponieważ wciąż odkrywane są nowe gatunki tych zwierząt.

fot. Joanna Chrzanowska

Owady występują na wszystkich kontynentach, Owady występują na wszystkich kontynentach w różnych środowiskach. W większości są to zwierzęta lądowe, ale część z nich przystosowała się do życia w słodkiej wodzie. Dzięki skrzydłom, królują również w powietrzu.

Choć owady są bardzo zróżnicowane pod względem kształtów, kolorów, to budowa wszystkich owadów jest taka sama. Ich ciało składa się z trzech, dobrze wyodrębnionych części: głowy, tułowia i odwłoka. Ciało składa się z trzech części: głowy, tułowia i odwłoka.

fot. Joanna Chrzanowska

Na głowie owada znajduje się para oczu złożonych (tzw. fasetkowych), czułków, pełniących funkcję dotykową i węchową oraz aparat gębowy.

Oczy Oczy zbudowane są z pojedynczych receptorów wzrokowych, zwanych fasetkami. Tych receptorów, w zależności od gatunku, może być nawet kilkadziesiąt tysięcy. Dzięki takiej budowie oka, owad bardzo dobrze widzi ruch, a  duża wypukłość narządu wzroku zapewnia duży kąt widzenia.

fot. Joanna Chrzanowska

Aparat gębowy Aparat gębowy, w zależności od gatunku, jest różnie zbudowany i pełni różną funkcję, np. u pszczoły jest gryząco-ssący, u motyla ssący (szczęki przekształciły się w długą ssawkę, zwaną trąbką), a u komara kłująco-ssący (ssawka z kłujką, służącą do przebicia skóry „ofiary”).

Każdy owad ma trzy pary kończyn krocznych, które wyrastają z tułowia. Trzy pary kończyn krocznych U niewielkiej liczby owadów bezskrzydłych, gatunków najbardziej pierwotnych, dodatkowe, szczątkowe odnóża wyrastają z odwłoka i również pełnią funkcję, umożliwiającą owadowi poruszanie się.

fot. Joanna Chrzanowska

Owady posiadają dwie pary skrzydeł wyrastających z tułowia. Dwie pary skrzydeł U chrząszczy pierwsza para skrzydeł jest skórzasta i nosi nazwę pokrywy. Pokrywa chroni miękkie, błonkowate skrzydła drugiej pary przed uszkodzeniem. U motyli skrzydła są błonkowate, ale pokryte wielokolorowymi łuskami, tworzącymi barwne wzory, charakterystyczne dla danego gatunku. U ważek i błonkówek (np. pszczół, trzmieli, os) występują dwie pary błonkowatych, cienkich skrzydeł. U błonkówek skrzydła przednie i tylne łączą się ze sobą mocnymi zaczepami, dzięki czemu tworzą jedną płaszczyznę, zapewniającą stabilny lot.

Owady spełniają różne funkcje w przyrodzie. Owady spełniają różne funkcje w przyrodzie Dzięki swojemu zróżnicowaniu i przystosowaniu (żyją również blisko ludzi) występują w wielu formach: jako gatunki wolno żyjące, pasożyty, drapieżne czy roślinożerne. Ich rola dla środowiska jest ogromna. Niektóre z nich to gatunki zapylające (pszczoły), inne usuwają szczątki organiczne i zapewniają równowagę w środowisku (mrówki). Wiele z nich stanowi pokarm dla zwierząt.

fot. Joanna Chrzanowska

Cenne dla człowieka, ze względu na rolę, jaką odgrywają, są przede wszystkim owady błonkoskrzydłe – pszczoły, trzmiele, ponieważ zapylają rośliny, przyczyniając się do ich plonowania. Cenne dla człowieka Pszczoły, a także trzmiele, są hodowane przez człowieka. Te pierwsze ze względu na produkcję miodu, pyłku czy wosku pszczelego, te drugie, ze względu swoje możliwości zapylające. Trzmiele rodziny są wykorzystywane zwykle w uprawach szklarniowych.

Miniaturowy świat owadów jest fascynujący i nie do końca poznany. Doceniajmy ich rolę, jaką pełnią w przyrodzie i zachwycajmy się ich ulotnym pięknem.